พุทธจริยาประวัติ: สมุดภาพฉลองพุทธ ๒๕ ศตวรรษ (พุทธศักราช ๒๕๐๐) |
||||||||
สารบาญเรื่อง องค์ที่ ๑ |
|
|||||||
|
๔๐. พระอานนท์และพระเทวทัตต์บวช สมัยนั้น พระพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ อนุปียนิคม พระนครกุสินารา พวกพระญาติกรุงกบิลพัสดุ์ได้ทราบข่าว จึงอนุญาตให้พระโอรสของตน ๆ ออกบวชตาม พระญาติฝ่ายพระมารดา ๘ พัน ฝ่ายพระบิดา ๘ พัน รวมหนึ่งหมื่นหกพัน พระองค์ |
|||||||
|
๔๑. อนาถปิณฑิกะสร้างเชตวันวิหาร ในกรุงสาวัตถี มีคหบดีผู้หนึ่งชื่อสุทัตตะ เพระท่านผู้นี้เป็นคนใจเอื้อเฟื้อผู้ยากจน ตั้งโรงทานเพื่อสวัสดิภาพประชาชน จึงได้สมญาว่า อนาถปิณฑิกะ แปลว่ามีก้อนข้าวเพื่อคนอนาถา พระธรรมโกศาจารย์ |
|||||||
|
เหตุเกิด ณ ที่ต่อแดนระหว่างกษัตริย์ชาวศากยะ พระญาติฝ่ายพระบิดา ในนครกบิลพัสดุ์ กับกษัตริย์ชาวโกลิยะพระญาติฝ่ายพระมารดา ในเทวทหะนครทะเลาะกันเพราะเหตุฝนแล้งแย่งน้ำทำนา ขณะนั้นพระบรมศาสดา ประทับอยู่ที่ แคว้นสักกะ ทรงทราบเหตุด้วยพระญาณอันวิเศษ แล้วจึงเสด็จไป ทรงปราศรัย ด้วยพุทธปฏิญาณวาจาอันคมคายเป็นเชิงถามโดยปริยายว่า ท่านทั้งหลายทะเลาะกันเพราะอะไร เพราะน้ำพระเจ้าข้า น้ำกับคนไหนจะมีค่ามากกว่ากัน คน มีค่ามากกว่าน้ำพระเจ้าข้า คนพวกไหนมีค่ามากกว่าเขา กษัตริย์หาค่ามิได้พระเจ้าข้า (คือมีค่าสูงสุด) ถ้าเช่นนั้นท่านจะเอาเรื่องน้ำมาเป็นเหตุฆ่ามนุษย์ผู้เป็นกษัตริย์ซึ่งมีค่าสูงสุดเช่นนี้จะสมควรแล้วหรือ ? ไม่สมควรเลยพระเจ้าข้า แล้วเลิกลากันไป พระธรรมฐิติญาณ
|
 |
||||||
 |
ในพรรษาที่ ๕ หลังจากทรงตรัสรู้แล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พร้อมด้วย พระ นันทะพุทธอนุชา พระอานนท์พุทธอุปฐาก และพระราหถุลพุทธโอรส ได้เสด็จไปเยี่ยมอาพาธของพระเจ้าสุทโธทนะพุทธบิดา ที่พระนครกบิลพัสดุ์ ได้ทรงเทศนาโปรดพุทธบิดา ให้บรรลุพระอรหันต์ แล้วพระพุทธบิดาก็ปรินิพพาน พระพุทธองค์พร้อมด้วยพระอรหันต์ ๕๐๐ องค์ ได้ทรงจัดการถวายพระเพลิงพระศพเรียบร้อยแล้ว จึงเสด็จจาริกเทศนาอบรมเวนัยสัตว์ต่อไป พระปรีชาญาณมุนี
|
|
||||||
|
๔๔. นางจิญจมานวิกาปริภาษพระพุทธเจ้า ครั้นพระพุทธเจ้าประกาศพระศาสนาแผ่ไพศาลรุ่งเรืองปรากฏดุจดวงอาทิตย์ส่องโลก ลาภสักการะบังเกิดในพระศาสนาเป็นอันมาก ฝ่ายพวกเดียรถีย์ เสื่อมจากลาภสักการะ ปรากฏดุจดวงหิ่งห้อยในยามแดดกล้า จึงพากันคิดอุบาย ใส่ร้ายพระพุทธเจ้า จึงให้นางจิญจมานวิกา ผู้เลอโฉมซึ่งเป็นผู้ใกล้ชิดกับพวกตน แสดงอาการดังอยู่ในพระคันธกุฎีเดียวกันกับพระศาสดา จำเนียรกาลล่วงมาหลายเดือน ออกอุบายให้นางเอาไม้ผูกที่ท้องทุบมือเท้าให้บวมแสดงอาการดุจหญิงมีครรภ์ แล้วให้ไปกล่าวตู่พระธรรมเทศนาท่ามกลางประชาชนว่า พระองค์ทรงรู้แต่การอภิรมย์ ไม่ทรงทราบทำเรือนให้คลอดฯ ยังความกังขาให้เกิดแก่ปุถุชน ยังความสังเวชให้เกิดแก่อริยชนในที่นั้นอย่างยิ่ง
|
|
||||||
 |
ครั้งนั้น พระพุทธองค์ทรงพระดำริจะกระทำพระพุทธปาฏิหาริย์ ณ ต้นไม้มะม่วงที่พระองค์ทรงประทานเมล็ดให้นายคัณฑะปลูกรักษาไว้ อันได้นามว่า คัณฑามพพฤกษ์ และด้วยพระพุทธานุภาพไม้มะม่วงนั้นก็เจริญงอกงามบริบูรณ์ด้วยกิ่งก้านสาขาใบและผลร่วงหล่นอยู่กลาดเกลื่อน นักเลงทั้งหลายได้บริโภคเห็นมีรสหวานอร่อยก็ชวนกันเก็บกิน และพากันโกรธแค้นพวกเดียรถีย์นิครนถ์ที่พากันโค่นต้นมะม่วงที่มีอยู่ในบริเวณนั้นเสียหมด เมื่อทราบว่าพระบรมสุคตศาสดาจะทรงกระทำพระปาฏิหาริย์ที่ต้นมะม่วง ก็พากันใช้เมล็ดมะม่วงขว้างปาพวกเดียรถีย์ และวาตวลาหกเทพบุตร ก็บันดาลมหาวาตพายุให้พานพัดมณฑปกระจัดกระจายทำลายลง พระอาทิตย์เวลาเที่ยง ก็ส่องแสงแผดเผาพวกเดียรถีย์นิครนถ์ ให้หิวกระหายบอบช้ำลำบากกาย พากันหนีไปในทิศานุทิศ พระกิติสารโศภน
|
|
||||||
 |
๔๖. พระพุทธเจ้าโปรดพระพุทธมารดา เมื่อพระพุทธมารดาศิริมหามายาเทวีเสด็จสวรรคต ขณะสมเด็จพระราชกุมารทรงจำเริญวัยได้เจ็ดวันเท่านั้น พระองค์ก็ได้เสวยสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ และสมเด็จพระพุทธองค์ก็ทรงปรารถนาจะเสด็จเฝ้าเยี่ยมพระพุทธมารดา ดังนั้นองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงได้เสด็จสู่ดาวดึงส์ประทับบนพระแท่นบัณฑุกัมพล ศิลาอาศน์ ภายใต้ต้นปาริฉัตตกรุกขชาติ แล้วทรงแสดง พระสัตตปกรณาภิธรรมโปรดพระศิริมหามายาเทวีพระพุทธมารดาและท้าวสักกะเทวราชพร้อมทั้งเทพยดา ในหมื่นจักรวาฬ ซึ่งได้มาประชุมกันในที่นั้น ตลอดไตรมาสกาลครั้งนั้น พระศิริ มหามายาเทวีพุทธมารดา พร้อมกับหมู่เทพยดาทั้งหลายได้บรรลุอริยผล พระครูปลัดสุวัฒนธุตคุณ
|
|
||||||
 |
๔๗. พระพุทธเจ้าเสด็จจากดาวดึงส์ ครั้นถึงวันอัสสยุชปุรณมีเพ็ญเดือน ๑๑ สมเด็จพระศาสดาทรงปวารณาพระวัสสาแล้ว จึงตรัสบอกแก่สมเด็จอมรินทรว่า ดูกระท้าวเทวาธิราช ตถาคต จะลงไปสู่มนุษยโลกในเวลาวันนี้ ท้าวโกสีย์ก็นฤมิตซึ่งบันไดทิพย์ทั้ง ๓ ลงจากเทวโลก คือบันไดทองอยู่เบื้องขวา บันไดเงินอยู่เบื้อซ้าย บันไดแก้วประดิษฐานอยู่ในท่ามกลาง และเชิงบันไดทั้ง ๓ นั้นลงจดพื้นภูมิภาคปฐพีที่ใกล้เมืองสังกัสสนคร และหัวบันไดเบื้องจนจดยอดเขาสิเนรุราช อันเป็นที่ตั้งแห่งดาวดึงส์พิภพ และบันไดทองฝ่ายขวานั้น เป็นที่ลงของหมู่เทพดาที่จะตามเด็จ บันไดเงินนั้น เป็นที่ลงของหมู่พราหมณ์ทั้งหลาย บันไดแก้วอยู่ท่ามกลางเป็นที่เสด็จขององค์สมเด็จพระสัพพัญญูสัมมาสัมพุทธเจ้า เมื่อพระบรมครูประทับสถิตย์เหนือเขาสิเนรุราช ทอดพระเนตรเห็นเครื่องสักการบูชาของหมู่เทพดาทั้งหมื่นโลกธาตุ และหมู่มนุษย์จะนับบ่มิได้ สมเด็จพระพุทธองค์ทรงยืนประดิษฐานเหนือรัตนบันได ท่ามกลางหมู่เทพพรหมณ์บริษัทแวดล้อมเป็นบริวารก็ทรงกระทำพระยมกปาฏิหาร์ซ้ำอีก ณ กาลบัดนั้น พระวิชัยมุนี
|
|
||||||
 |
ภาพนี้ได้แก่เมื่อองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จขึ้นไปเทศนา พระสัตตาธิกรณาภิธรรมโปรดพระพุทธมารดาในชั้นดาวดึงส์เทวโลกเมื่อครบไตรมาส แล้วพระองค์ทรงเสด็จลงมายังมนุษยโลกในวันแรม ๑ ค่ำเดือน ๑๑ ณ เมืองสังกัสส นคร ในคราวเสด็จครั้งนี้ ด้วยอิทธิปาฏิหารย์ของพระพุทธองค์ ทรงบรรดาลให้สรรพสัตว์มองเห็นซึ่งกันและกัน คือชาวมนุษย์มองเห็นชาวสวรรค์และสัตว์นรก ชาวสวรรค์มองเห็นชาวมนุษย์และสัตว์นรก สัตว์นรกมองเห็นชาวมนุษย์และชาวสวรรค์ ยิ่งไปกว่านั้นแม้แต่สัตว์ดิรัจฉาน หรือคนตาบอดก็สามารถมองเห็นพระพุทธองค์ และสรรพสัตว์เหล่านั้นก็ปรารถนาพุทธภูมิด้วยกันทั้งสิ้น พระครูประสาท เกสโร
|
|
||||||
 |
๔๙. นางมาคันทิยากับพวกมิจฉาทิฏฐิด่าปริภาษพระพุทธเจ้า ครั้งหนึ่ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จประทับในพระนครโกสัมพี ยังประชาชนให้เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาด้วยพระธรรมเทศนา มีอนุปุพพิกถาเป็นต้น ในหมู่ผู้เลื่อมใสนั้นหญิง ๕๐๐ มีพระนางสามาวดี อัครมเหสีของพระเจ้า อุเทน เป็นหัวหน้าได้เลื่อมใสและบรรลุพระโสดาปัตติผลแล้ว ก็พระนางสามาวดีนั้น มีพระนางมาคันทิยา อัครมเหสีของพระเจ้าอุเทนอีกคนหนึ่ง เป็นคู่แข่ง ไม่เลื่อมใสพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะในเมื่อพระนางยังเป็นสาวนั้น มาคันทิยาพรหมณ์ผู้บิดาของพระนาง ได้ติดต่อเพื่อมอบพระนาง ให้เป็นภรรยาของพระ พุทธเจ้า แต่พระพุทธองค์ไม่ทรงรับ และตรัสติเตียนและไม่ปรารถนา ฉะนั้นเมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จมายังพระนครโกสัมพี และมีพระนางสามาวดีเป็นพุทธอุปัฏฐาก พระนางมาคันทิยา จึงได้ให้ค่าจ้างแก่ชาวเมืองแล้วให้พวกทาสและกรรมกรด่าและปริภาษพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ด้วยวัตถุเป็นเครื่องด่า เครื่องปริภาษ ๑๐ ประการ คือ ๑.เจ้าเป็นโจร ๒.เจ้าเป็นพาล ๓.เจ้าเป็นบ้า ๔.เจ้าเป็นอูฐ ๕.เจ้าเป็นวัว ๖.เจ้าเป็นลา ๘.เจ้าเป็นสัตว์นรก ๘.เจ้าเป็นสัตว์ดิรัจฉาน ๙.สุคติของเจ้าไม่มี ๑๐.เจ้าหวังได้ทุคติอย่างเดียว พระปัญญารังสี
|
|
||||||
 |
๕๐. ทรมานอาฬวกยักษ์กลับเป็นสัมมาทิษฐิ สมัยนั้นพระพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ เมืองอาฬวี พระเจ้าอาฬวี กษัตริย์ผู้ ปกครองประเทศได้เสด็จออกล่าสัตว์ ถูกอาฬวกยักษ์จับพระองค์ได้ และจะกิน เป็นอาหาร พระองค์จึงทำสัญญากับยักษ์ว่า ขอให้ปล่อยพระองค์ ๆ จะส่งมนุษย์ มาให้กินทุกวัน ยักษ์ก็ยอมตาม พระวิสุทธสมโพธิ
|
|
||||||
 |
ครั้งนั้น สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จไปโคจรบิณฑบาตในกรุง กบิลพัสดุ์นับเป็นวาระที่ ๗ พระพิมพาราชเทวีประดับพระองค์พระราหุลราชกุมารแล้วรับสั่งให้ไปขอขุมทองต่อพระพุทธเจ้าผู้เป็นราชบิดา แต่เมื่อพระราหุลทอดพระเนตรเห็นพระบรมศาสดาเข้าก็นึกเลื่อมใส และรักในพระองค์ ตรัสชื่นชม อยู่ตลอดเวลาหาได้ทูลขอขุมทองไม่ เมื่อพระพุทธองค์ทรงกระทำภัตตกิจเสร็จ ก็เสด็จกลับสู่พระวิหารนิโครธาราม พระราหุลก็เสด็จตามไปด้วย ไม่มีใครกล้า ทัดทานไว้ได้ พระสรญาณมุนี
|
|
||||||
 |
เมื่อพระราหุลกุมารได้เห็นพระศิริโฉมของพระพุทธองค์ผู้เป็นพระราชบิดา ก็พอพระทัยติดตามไปถึงสำนัก พระผู้มีพระภาคทรงตรัสให้พระสารีบุตรบรรพชาให้ รับไตรสรณาคมเป็นสามเณรองค์แรก พระบรมศาสดาทรงยกย่องว่าเป็นผู้เลศในทางใฝ่ต่อการศึกษา พระปฏิภาณพังงารัฏฐ์
|
|
||||||
 |
๕๓. พระพุทธเจ้าเสด็จมาพยาบาลพระติสสะ พระติสสะนี้ เดิมเป็นชาวเมืองสาวัตถี ได้สดับพระธรรมเทศนาของ พระบรมศาสดา เกิดศรัทธา ขอรับการบรรพชาอุปสมบท ปรากฏนามว่า ติสสะ ระยะกาลผ่านไปท่านเกิดอาพาธด้วยโรคผิวหนังอย่างแรงชนิดหนึ่งแตกเปรอะเลอะเทอะทั่วร่างกาย ทั้งสงบจีวรก็แปดเปื้อนไปด้วยเลือด และหนอง ท่านจึงได้รับนามใหม่ว่า พระติสสะเถระตัวเน่า แม้แต่ศิษย์ของท่านเองที่ปฏิบัติอยู่ ก็พากันหลีกหนีไปสิ้น คงเหลือแต่ตัวท่าน รอคอยความตายอยู่เดียวดาย พระมหาสนิท สุตธโร
|
|
||||||
 |
อหิสกุมารเจริญวัยขึ้นได้ไปศึกษาศิลปศาสตร์ในนครตักกศิลา การที่มีนามว่า อหิงสะนั้น เพื่อให้เป็นมงคลนามอันหมายความว่า ไม่เป็นภัยแก่ใคร เธอเป็นที่รักใคร่ของอาจารย์ยิ่งนักจึงเป็นที่เกลียดชังของบรรดาสานุศิษย์ทั้งหลายและช่วยกันยุยงอาจารย์ให้ชิงชัง พระวิศาสฺมณคุณ
|
|
||||||
 |
๕๕. พระพุทธเจ้าทรงทรมานช้างนาฬาคีรี สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงมีพระหฤทัยหนักแน่นเยือกเย็น เอ็นดูสัตว์ไม่เลือกหน้า แม้มีผู้คิดร้ายก็ไม่ทรงคิดตอบ กลับมีเมตตาอารีต่อผู้ประทุษร้ายดุจน้ำเป็นธรรมชาติเย็น ย่อมให้ความเย็นแก่คนทั้งดีและชั่ว และด้วยอำนาจเมตตาคุณของพระองค์ย่อมจะบรรดาลให้ผู้ที่มีจิตมาร้ายกลายเป็นดี พระศรีวิสุทธิคุณ
|
|
||||||
 |
พระมหาโมคคัลลานะเถระ เป็นพระสาวกได้รับยกย่องจากพระพุทธเจ้าว่าเป็นเลิศกว่าภิกษุอื่นฝ่ายข้างมีฤทธิ์ และทรงตั้งไว้ในตำแหน่งอัครสาวกเบื้องซ้าย เป็นกำลังใหญ่ในการประกาศพระศาสนา ท่านสอนคนที่มีใจดุร้ายให้อ่อนโยน ผู้กระด้างให้เป็นคนเรียบร้อย ผู้ตระหนี่ ให้เป็นนักเสียสละ เป็นต้น ทั้งนำข่าวนรกสวรรค์แจ้งแก่พวกประชาชน ๆ จึงหันหลังให้แก่ศาสนาคนกลับนับถือพระพุทธศาสนา ลาภสักการะลดน้อยลงทุกที เมื่อทราบว่าพระโมคคัลานะเป็นผู้ชักจูงประชาชนไป จึงเรี่ยไรเงินจากอุปัฏฐากของตน แล้วจ้างโจร ๕๐๐ คนให้ฆ่าพระเถระเสีย พวกโจรก็รับคำ พระสุธรรมมุนี
|
|
||||||
 |
เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว แสดงพระธรรมโปรดเวไนยสัตว์ให้บรรลุมรรคผล ทรงประดิษฐานบริษัททั้ง ๔ คือ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา ในพรรษาที่ ๔๕ พระชนมายุ ๘๐ เสด็จจำพรรษา ณ ที่บ้านเวฬุวคามเขตเมืองไพสาลี ครั้นออกพรรษาแล้ว ก็เสด็จต่อไปจนลุถึงปาวาลเจดีย์ ณ ที่นั้นได้ทรงปลงชนมายุสังขาร ในวันมาฆปุรณมีเพ็ญเดือน ๓ แล้วทรงเสด็จไปสู่บ้านภัณฑคาม หัตถีคาม อัมภคาม ชมพูคาม และเมืองโภคนคร โปรดแสดงพระธรรมเทศนาแก่มหาชนทุกแห่ง ต่อจากนั้นเสด็จไปสู่เมืองปาวานครและเสด็จเข้าไปอาศัยสวนมะม่วงของนายจุนท์บุตรช่างทอง พระวิเชียรธรรมคุณาธาร
|
|
||||||
 |
เมื่อพระพุทธเจ้าได้ทรงเสวยสุกรมัททวะบิณฑบาตของนายจุนท์แล้ว ได้ทรงทำอนุโมทนาให้นายจุนท์เกิดปิติปราโมทย์ แล้วเสด็จไปประทับ ณ อัมพวันอุทยาน ในวันนั้นบังเกิดปักขันทิกโรคลงพระโลหิต และทรงแสดงบุพพกรรมของพระองค์ในชาติก่อน ทรงอดกลั้นทุกขเวทนาด้วยอธิวาสนขันติ จนทุกขเวทนาบรรเทาลง พระวิมลมุนี
|
|
||||||
 |
๕๙. พระพุทธองค์ทรงประชวรหนักขอน้ำเสวย หลังจากเสวยพระกระยาหารของนายจุนท์แล้ว พระพุทธองค์ก็ทรงประชวรหนัก ขณะที่ทรงพระพุทธดำเนินไปนครกุสินารา ในท่ามกลางมรรคา ทรงพักใต้ร่มไม้ แล้วรับสั่งให้พระอานนท์ไปหาน้ำมาถวาย พระอานนท์กราบทูลว่า ธารน้ำแห่งนี้ตื้นเขิน และบัดนี้มีเกวียน ๕๐๐ เล่มผ่านไปน้ำขุ่นไม่สมควรจะบริโภค ขอจงเสด็จพระพุทธดำเนินไปยังแม่น้ำกกุธานทีเถิด น้ำใสดีจะได้สรงเสวยให้สำราญ แต่พระบรมโลกนาถตรัสสั่งถึง ๓ ครั้ง พระอานนท์จึงนำบาตรไป ทันใดที่พระอานนท์ก้มลงตักน้ำอันขุ่นข้นก็บันดาลให้น้ำนั้นใสสะอาดเป็นมหัศจรรย์ยิ่งนัก แล้วก็นำน้ำนั้นมาถวายพระผู้มีพระภาคเจ้าเสวย พระวิสุทธสมณาจารย์
|
|
||||||
 |
๖๐. พระพุทธเจ้าปรินิพพานได้ปัจฉิมสาวก เมื่อพระองค์ได้ฉันภัตตาหารของนายจุนทะในวันนั้นก็ยังเกิดพระอาพาธ โลหิตปักขันทิกโรคมีกำลังกล้า (ลงพระโลหิต) แล้วจึงมีพระพุทธฎีกาตรัสแก่พระอานนท์ว่า มาเราไปสู่เมืองกุสินารานครกันเถิด พอเสด็จถึงป่าสาละวันของมัลลกษัตริย์นครกุสินารา จึงรับสั่งให้พระจุนทะเถระปูลาดอาสนะลง ณ ที่ระหว่างต้นไม้สาละคู่หนึ่ง ให้หันพระเศียรไปทางทิศอุดร แล้วประทับสีหไสยา ตั้งพระทัย จะไม่เสด็จลุกขึ้นอีก ทรงแสดงธรรมและแนะนำวิธีปฏิบัติต่าง ๆ แก่ภิกษุสงฆ์อยู่ตลอดเวลา พอย่างเข้าสู่ราตรีกาลวันนั้น มีปริพาชกผู้หนึ่งชื่อ สุภัททะ มาขอเข้าเฝ้า พระอานนท์เห็นพระพุทธองค์ทรงลำบากพระกายจึงห้ามไว้ สุภัททะก็อ้อนวอนจะขอเข้าเฝ้าให้ได้ พระบรมศาสดาทรงทราบ จึงประทานโอกาสให้สุภัททะเข้าเฝ้า ถามปัญหาต่าง ๆ พระองค์ทรงแก้ไขปัญหาและเทศนาธรรมกถาให้ฟัง จนเป็นที่เข้าใจ สุภัททะเลื่อมใสทูลขอบรรพชาอุปสมบท เมื่อสุภัททะได้อุปสมบทแล้ว ก็พยายามเจริญวิปัสสนาจนได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์ ทันเห็นพระพุทธองค์เป็นพระสาวกองค์สุดท้าย พระคูรสุวัฒน์สังฆกิจ
|
|
||||||
 |
๖๑. พระมหากัสสปเถระทราบข่าวพุทธปรินิพพาน ภาพนี้แสดงเมื่อตอนพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพานแล้วถึงวันที่ ๗ คราวนั้น ท่านพระมหากัสสปพร้อมด้วยภิกษุบริวาร กำลังเดินทางจากเมืองปาวาจะไปยังเมืองกุสินาราเพื่อเฝ้าสมเด็จพระบรมศาสดา แต่เนื่องด้วยเป็นเวลากลางวันแดดร้อนจัด ท่านจึงแวะพักร้อนเสียที่ร่มไม้ใกล้ทางจร รอเมื่อแดดอ่อนแล้วจึงจะเดินทางต่อไป เมื่อขณะที่กำลังนั่งพักอยู่ที่ร่มไม้นั้น ก็พอดีมีอาชีวกผู้หนึ่งถือดอกไม้ชื่อมณฑารพ ดอกไม้ใหญ่ผูกติดกับกิ่งไม้ถือต่างร่มเดินมา จึงคิดว่า ดอกไม้นี้ ไม่มีในแดนมนุษย์ เป็นดอกไม้สวรรค์ จะมีในแดนมนุษย์ก็ต่อเมื่อผู้มีฤทธิ์บันดาล และพระโพธิสัตว์เสด็จปฏิสนธิในครรภ์พระมารดาเป็นต้น แต่ว่าสมเด็จพระศาสดาของเรานั้น บัดนี้ทรงพระชรามากอยู่แล้ว พระองค์คงจะเสด็จดับขันธ์ปรินิพพานเสียแล้วเป็นแน่ ดำริฉะนี้แล้ว ท่านจึงลุกขึ้นจากที่นั่งเข้าไปหาอาชีวกผู้นั้น ยกหัตถ์อัญชลีทัศนสโมธานขึ้นเหนือเศียรเกล้าถวายคารวะในพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้วจึงถามว่า เออก็ท่านยังทราบข่าวพระศาสดาของเราบ้างไหม อาชีวกจึงตอบว่า พระสมณโคดมได้ปรินิพพานเสียได้ ๗ วันเข้าวันนี้ ดอกไม้นี้ข้าพเจ้าได้เก็บมาจากบริเวณที่เสด็จปรินิพพานนั้น พอทราบข่าวว่าพระศาสดาเสด็จปรินิพพานแล้วเท่านั้น พวกภิกษุปุถุชน ก็พากันร้องไห้ปริเทวนาการ ถึงองค์สมเด็จพระทศพล ส่วนท่านที่เป็นอรหันต์เกิดธรรมสังเวชในความที่สังขารเป็นอนิจจตาทิธรรม ในพวกภิกษุบริวารนั้น มีพระสุภัททะ ซึ่งบวชเมื่อภายแก่รูปหนึ่ง เที่ยวห้ามปรามมิให้พวกพระทั้งหลายร้องไห้เศร้าโศก กลับแสดงความดีใจที่พระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จปรินิพพานเสีย เรื่องที่พระสุภัททะแสดงออกซึ่งอาการดังนั้น ต่อมาภายหลังพระ มหากัสสปเถระ ได้ถือเอาเป็นเหตุสำคัญแล้วกระทำปฐมสังคายนา พระราชเทวี
|
|
||||||
 |
๖๒. สุทภัททะภิกษุกล่าวลบหลู่พระธรรมวินัย ครั้งนั้น พระมหากัสสปะเถรเจ้า พร้อมด้วยภิกษุบริวาร ๕๐๐ คน เดินทางจะไปเฝ้าสมเด็ยพระบรมศาสดาในระหว่างทางได้ทราบข่าวปรินิพพานของพระผู้มีพระภาค บรรดาสานุศิษย์เป็นเป็นพระอรหัสต์ก็ปลงธรรมสังเวช แต่ที่ยังมิสำเร็จ เป็นพระขีณาสพก็คร่ำครวญร่ำไห้ไปมา พระสวรรควรนายก
|
|
||||||
|
๖๓. ถวายพระเพลิงพระสรีระพระพุทธเจ้า ปฐมเหตุที่พุทธบริษัท จะทำการบูชาในวันอัฏฐมีดิถีแรง ๘ ค่ำเดือน ๖ พระมหาพิศิษฐ์ สุจิตฺโต |
|
||||||
 |
ขณะนั้นมีกษัตริย์ทั้ง ๗ พระนคร มีกรุงอาชาตสัตรูราช เป็นอาทิ ยกพลโยธาทพมาล้อมเมืองกุสินารา แล้วให้พลทหารร้องประกาศเจ้าไปในเมืองว่าให้แบ่งปันส่วนพระบรมธาตุให้เราโดยดี ถ้าไม่แบ่งให้ก็จงออกมาชิงชัยยุทธการกัน เราจะชิงเอาพระสารีริกธาตุนั้นจงได้ ฝ่ายกษัตริย์มัลราช ในนครกุสินารา ก็ให้ พลทหารขึ้นประจำหน้าที่บนเชิงเทินปราการ แล้วร้องตอบไปว่าพระผู่มีพระภาคเสด็จมาปรินิพพานที่นี่ พระบรมศาสดาเสด็จมาสู่คามเขตรของเราด้วยพระองค์เอง แล้วส่งข่าวสาสน์เข้ามาให้เราออกไปหายังสำนักพระศาสดา อนึ่งแก้วอันประเสริฐเกิดขึ้นในคามเขตรของท่าน ๆ ก็ไม่ยอมแบ่งให้แก่เราฉันใด นี่ก็เหมือนกันข้าพเจ้าจักไม่ยอมแบ่งให้แก่ท่าน กษัตริย์ทั้งสองฝ่ายต่างก็กระทำการคุกคามอันเป็นเหตุแห่งการไม่เหมาะสมกับการปรินิพพานแห่งองค์สมเด็จพระบรมศาสดา ซึ่งการปรินิพพานของพระบรมศาสดาครั้งนั้น จะเป็นชะนวนก่อสงครามในการแย่งพระบรมสารีริกธาตุกันขึ้น พระชยานันมุนี
|
|
||||||
 |
๖๕. โทณพราหมณ์แจกพระบรมสาริริกธาตุ ครั้นเสด็จถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระแล้ว มัลลกษัตริย์ให้เชิญพระ บรมสารีริกธาตุไปประดิษฐานไว้ในสัณฐาคารศาลา ท่ามกลางพระนครกุสินารา จัดการรักษาไว้เป็นอย่างดี และให้มีดุริยางค์ดนตรีประโคมเป็นโกลาหลตลอดกาลประมาณ ๘ วัน พระศรีวรญาณ
|
|
||||||
 |
จบบริบูรณ์ |
|||||||
|
||||||||
|
||||||||
วัดสันติธรรม ต.ช้างเผือก อ.เมือง จังหวัดเชียงใหม่ ๕๐๓๐๐ โทร. ๐๕๓-๒๒๑๗๙๒ ๐๘-๗๑๙๓-๓๑๖๙ ๐๘-๖๑๘๗-๓๙๔๒ และ ๐๘-๑๖๐๒-๗๕๐๐ |