ความเรียบง่าย
เราจะมีความเรียบง่ายไปทำไม ให้ลำบาก เมื่อมีชีวิตยุคไอทีดีกว่าเยอะ
วิถีชีวิตแต่ละวัน มีแต่เรื่องให้วุ่นวาย เราจะดำเนินชีวิตให้เรียบง่ายได้อย่างไร
แต่งโดย
อาวุธปญฺโญ ภิกขุ
คำนิยามของคำว่า เรียบง่าย คือ ความพอเพียง ความเหมาะสมตามสภาพสิ่งแวดล้อม และการเป็นอิสสระจากกระแสของวัตถุนิยม สุดท้าย คือ ความสงบ คำจำกัดความ ของความเรียบง่ายนั้นมีความหมายที่กว้างขวางมากนัก ยากที่จะลดหลั่นกลั่นกรองถ้อยคำ มากล่าว ให้เกิดความเข้าใจที่ง่ายได้ อยู่ที่ว่า บุคคลนั้นจะนำมากล่าวในแง่ใหน เหมือนการที่เรามองดูภูเขาจากทางทิศเหนือ เราอาจจะเห็นรูปอย่างหนึ่ง แต่บุคคลอื่น มองมาจากทางทิศใต้ อาจจะเห็นต่างจากเราก็เป็นได้ ความจริงก็มองภูเขาลูกเดียวกันแต่คนละทิศทางเท่านั้นเอง ซึ่งข้าพเจ้า จะขอนำท่านผู้อ่าน มองภูเขาลูกนั้นในแง่ของ ธรรมะ ในพระพุทธศาสนา
อาจจะมีคำถามว่า ทำไม ? ต้องมีความเรียบง่าย ความพอเพียง และการอยู่แบบปราศจากวัตถุนิยมเข้ามาเกี่ยวข้องให้เกิดความลำบาก ในเมื่อทุกวันนี้ก็มีวัตถุนิยมที่คอยอำนวยความสะดวกสะบายไม่ต้องลำบากอยู่แล้ว ขอเรียนท่านว่า ท่านอาจจะเป็นบุคคลที่เรียบง่ายจริงๆ แต่ยังขาดหลักของการพิจารณา ท่านลองนึกถามตัวเองในใจดูว่า การที่เรามีวัตถุอำนวยความสะดวกมากมาย ทุกวันนี้ ท่านมีความสุขอยู่หรือเปล่ากับสิ่งเหล่านั้น และความสุขนั้นเป็นความสุขที่แท้จริงแค่ไหน? ความสุขในที่นี้มิได้หมายเอาความสุขที่เกิดกับกาย แต่เป็นความสุขที่เกิดกับใจมากกว่า
มนุษย์โลกในสมัยปัจจุบัน ให้ความสำคัญกับวัตถุภายนอกเป็นส่วนมาก ซึ่งวัตถุเหล่านั้นก็ได้มาจากการคิดค้นของนักวิทยาศาสตร์ อันที่จริงแล้วไม่เคยรู้เลยว่า วัตถุนั้นแหละเป็นเหตุทำให้เกิดความทุกข์ มีนักวิทยาศาสตร์เกิดขึ้นบนโลกมากมาย ยังไม่เคยปรากฏเลยว่า มีนักวิทยาศาสตร์คนไหนประกาศว่า ตนสามารถค้นพบวิธีดับทุกข์ทางใจได้ อันที่จริงวิทยาศาสตร์ก็มีเป้าหมายที่น่ายกย่อง คือ ต้องการให้มนุษย์พ้นจากความทุกข์ เพราะเหตุอะไร? ทำไม? วิทยาศาสตร์ถึงค้นพบไม่ได้ เหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะวิทยาศาสตร์ไม่ได้ศึกษา ที่ตัวภายในมนุษย์ คือ จิตใจ วิทยาศาสตร์สนใจโลกธรรมชาติภายนอกที่เป็นรูปธรรมมากกว่าพยายามค้นหาทดลองสิ่งใหม่ เพื่อสนองประสาทสัมผัสทั้ง ๕ ของมนุษย์ เรามีรถยนต์ออกใหม่มาทุกปี เรามีเครื่องเสียงชั้นยอด เรามีน้ำหอมที่ทำให้เพศตรงข้ามสนใจ มีอาหารปรุงสำเร็จรูป แต่ทำไมมนุษย์ก็ยังมีความทุกข์ วิทยาศาสตร์พยายามทำให้ จิตใจของมนุษย์มีความสุข เมื่อเห็นมนุษย์มีความทุกข์อยู่ก็นึกว่า สิ่งที่สร้างนั้นยังไม่พอ ที่จะทำให้มนุษย์มีความสุข พยายามสร้างให้ดีขึ้นไปอีก โดยไม่ได้ศึกษาจิตใจที่แท้จริงของมนุษย์ว่าเป็นอย่างไร แก้ปัญหาไม่ถูกจุด
พระพุทธองค์ตรัสความสุข ไว้สองประการคือ สามิสสุข ความสุขที่อิงอาศัยวัตถุภายนอก อย่างหนึ่ง นิรามิสสุข ความสุขที่ไม่อิงอาศัยวัตถุภายนอก อย่างหนี่ง ความสุขอย่างแรกนั้น ก็ประกอบด้วยลักษณะสองอย่างคือ มีความอยากที่ไม่มีที่สิ้นสุด เช่น มีโทรศัพท์เครื่องละเป็นหมื่น ลูกเล่นก็หลายอย่างแล้ว พอเขาออกรุ่นใหม่มาเพิ่มลูกเล่นอีกนิด ก็อยากได้รุ่นใหม่อีก ซึ่งไม่มีที่สิ้นสุด ประการที่สองวัตถุสิ่งของที่ก่อให้เกิดความสุขนั้น ก็ยังหนีไม่พ้นความเสื่อม ความสูญสลายอยู่ดี ส่วน นิรามิสสุขนั้นเป็นสุขที่เกิดจากจิตใจภายในที่มีความอิ่มความรู้จักพอ ความฉลาดของจิตใจที่รู้จักการมีท่าทีต่อสิ่งต่างๆรอบข้างโดยไม่ทำให้ตนเองต้องทุกข์ และรู้จักหาความสุขจากสิ่งที่มีอยู่
เมื่อรู้อย่างนี้แล้วเราก็ควรจะรู้จักหลักของการเป็นคนเรียบง่ายอย่างชาญฉลาด โดยการอยู่กับสิ่งต่างๆ เหล่านั้นเพียงเพื่อประโยชน์ใช้สอยในการดำรงชีวิตเท่านั้น แต่จะไม่ให้สิ่งเหล่านั้นเข้ามาครอบงำจิตใจของเราได้
เมื่อพิจารณาตามความเป็นจริงแล้วสิ่งเหล่านั้นก็จะไม่มาติดอยู่ที่ใจ และใจเราก็จะไม่มีความอยาก ทั้งนี้ถ้ามีนักวิทยาศาสตร์สักคนมาบอกว่า สามารถค้นพบการดับความกระหายทางใจได้ ถามว่าทุกคนจะเอาไหม ทุกคนคงตอบว่า เอาสิถ้าทำได้จริง นักวิทยาศาสตร์ทางกายภาพยังคิดค้นวิธีดับความกระหายน้ำไม่ได้ แต่นักวิทยาศาสตร์ทางใจคือ องค์สมเด็จพระสมมาสัมพุทธจ้า ทรงค้นพบวิธีการที่จะทำให้เราเลิกกระหายทางใจไปตลอดชีวิต โดยหลักของ ทาน ศีล ภาวนา เราจะพบกับความสุขที่จริงแท้ สุขอย่างยิ่ง สุขนิรันดร์
aoman_hipo@hotmail.com
