พระอรหันต์ในเพศฆราวาส
เมื่อบรรลุพระอรหันต์ในเพศฆราวาส จะต้องนิพพานภายใน ๗ วัน
ต้องออกบวชจึงจะมีชีวิตต่อไปอีกเช่นนั้นหรือ ?
เรียบเรียงโดย
สุกิตตยานนท์
เพศฆราวาส หมายถึง การหนาแน่น หมักหมมอยู่กับเรื่องโลกีย์ เช่นคนที่เป็นฆราวาสจริง ๆ เขาทำกันอยู่ เพศบรรพชิต หมายถึง เพศที่สละสิ่งของเหล่านั้นออกไปแล้ว อย่าหมายเพียงโกนหัวนุ่งผ้าเหลืองอยู่วัดเท่านั้น เพราะถ้าเป็นเช่นนั้นก็ไม่ต่างอะไรกับเพศฆราวาส ก็แล้วทำไมจึงต้องตายหากท่านอยู่ในเพศฆราวาส หรือตายในทั้ง ๆ ที่เรียกว่า เพศบรรพชิต
ทำไมปลาน้ำจืดจึงตาย เมื่อต้องไปอยู่ในน้ำเค็ม? เพราะเกลือที่อยู่ในน้ำนั้นมันไม่ถูกกันกับตัวของปลาน้ำจืด ในเพศฆราวาสที่เป็นฆราวาสจริง ๆ มีอะไรที่คล้ายกับเกลือ แม้พระอรหันต์จะเคยเป็นฆราวาสมาก่อน ซึ่งก็เหมือนเคยอยู่เค็มมาก่อนแล้ว แต่บัดนี้มากลายเป็นตรงข้ามเสียแล้ว กายของท่านไม่ถูกกับที่อยู่เก่าอีกต่อไป สำหรับใจของท่านแม้จะให้อยู่ก็เท่ากับไม่อยู่ เพราะความที่ใจไม่ยึดถือสิ่งใด แต่ส่วนกายที่เป็นเพียงวัตถุนั้น เมื่อใดที่มีสิ่งแวดล้อมที่เป็นข้าศึก ย่อมกระสับกระส่าย เลยต้องอนุมานเอาว่าท่านจะต้องตายภายใน ๗ วัน
ที่ต้องอนุมานก็เพราะว่า พระอรหันต์ท่านไม่เคยอยู่และอยู่ไม่ได้ในเพศฆราวาส แม้จะให้ท่านอยู่ที่บ้านนุ่งผ้าสี ท่านก็ต้องมีอะไร ๆ ในตัวท่านที่เป็นบรรพชิตอยู่นั่นเอง ไม่มีอะไรมาทำให้ใจท่านเปลี่ยนเป็นใจฆราวาสไปได้ มันจึงเท่ากับจับมาขังคุกเมื่อถูกบังคับ (ซึ่งทำได้แต่ทางกาย) หนักเข้าก็ต้องตายไปโดยส่วนกาย หรือสังขารธรรม แต่ท่านหาได้ตายไม่ เพราะฉะนั้น จึงได้กล่าวว่า ไม่มีใครสามารถจับพระอรหันต์ใส่ลงไปในเพศฆราวาสได้เลย เพราะเหตุนี้ที่ต้องสมมุติว่า ถ้าอยู่หรือขืนอยู่จะต้องมอดดับไปเหมือนไฟที่เขาวางไว้กลางฝน จึงมีคำว่า “นัยว่า” ในเมื่อกล่าวถึงเรื่องนี้
ทั้งนี้ก็เพื่อชี้ให้เห็นลักษณะแห่งการเปลี่ยนแปลงของท่านว่า มีอยู่อย่างประหลาดใจเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตามถ้าหากว่าเกิดมีใครที่บังคับให้ท่านครองชีพอย่างฆราวาสให้ได้จริง ๆ ก็ต้องตายจริงด้วยเหตุดังกล่าวนี้ แต่มันไม่เป็นวิสัยที่ใครจะไปบังคับท่านได้ เพราะเหตุที่จิตเปลี่ยนไปตรงกันข้าม แม้กระทั้งมนุษย์ เทวดา พรหม หรืออะไรอื่นอีกทั้งหมดรวมกันก็ไม่สามารถเปลี่ยนใจท่านได้ เพราะฉะนั้นท่านจะครองชีพฆราวาสบริโภคกามได้อย่างไร
ที่มา : พุทธทาส ภิกขุ, เขียนมาตอบไป, ๑๑๐ - ๑๑๒, สำนักพิมพ์ธรรมสภา, ๒๕๔๒
